Een persoon wiens geest afgeleid is

Vertoeft tussen de tanden van

Verstorende emoties

Shantideva

De olifant  van de geest  die in het wilde weg 

Rondzwerft,

Dient stevig te worden aangelijnd met het 

Touw van opmerkzaamheid.

Aan de paal van een object van meditatie

Om geleidelijk te worden getemd met de 

Haak van wijsheid.

Laat afleidingen wegsmelten als wolken aan de hemel.

Milarepa

Destructieve emoties hebben de neiging in je achterhoofd te blijven hangen. Als je geest onrustig is - verstrooid, versnipperd - is hij nagenoeg machteloos. Afleiding opent de weg voor contraproductieve emoties die voor allerlei ellende zorgen. De nadelen van verstorende emoties zijn overduidelijk, ze belemmeren op elk gebied een juiste waarneming van de feiten.

In onze normale staat zijn we echter afgeleid, als water dat zijn eigen weg volgt, zodat de aangeboren kracht van de geest her en der stroomt. Wanneer de geest niet geconcentreerd is, leidt het eerste het beste wat zich aandient ons af; we rennen eerst achter deze gedachte aan, dan achter die, niet in staat ons te concenntreren op wat te willen, om vervolgens weer naar iets anders te worden aangetrokken, klaar om onheil over onszelf af te roepen.

Ook liefde en mededogen kunnen sterke gevoelens oproepen en je zelfs tot tranen bewegen, echter de gevoelens vloeiej niet voort uit overdrijving, maar uit een deugdelijke kennis van de benarde toestand van voelende  wezens en een gepaste zorg om hun welzijn.

Het voornaamste nadeel van verstorende emoties is dat zij de realiteit vertekenen. Wanneer verstorende emoties en hun acties ophouden, is er bevrijding.

Destructieve emoties zijn emoties die niet alleen schadelijk zijn voor onszelf, maar ook voor anderen. Waar komen die emoties vandaan? Kijk er eens filosofisch naar! 

Alles in ons lichaam verandert, ook onze geest! We doen dagelijks nieuwe ervaringen op en hebben de mogelijkheid te transformeren. Ondanks dat wij als mens voortdurend in verandering zijn, is er een 'ik' of een 'identiteit' die manifest lijkt en onze emoties bepaalt. We ervaren deze 'ik' of 'identiteit' als bijzonder sensitief/ kwetsbaar en we bewaken deze 'ik' alsof het een kluis met geld is.

Aan de ene kant wil deze 'ik' van alles verlangen, waardoor het zich gelukkig voelt. Aan de andere kant wil deze 'ik' van alles beschermen, als iets een bedreiging vormt. Je zou kunnen stellen dat 'verlangen' en 'afkeer' van wat ons gelukkig maakt of bedreigt een soort van universele emotie is. Deze emoties ( verlangen en afkeer) zien we ook bij kinderen. Vanuit deze universele emoties ontstaan andere emoties.

* Haat ontstaat als we het gevoel ervaren dat ons geluk bedreigt wordt.

* Jaloezie ontstaat als we niet in staat zijn om het geluk van een ander te waarderen( we zijn bijvoorbeeld nooit jaloers op iemand die ziek is of pijn lijdt) 

* Liefde ontstaat als we het gevoel ervaren daar gelukkig van te worden. Deze universele emoties zijn sterk gerelateerd aan onze 'ik' en deze 'ik' is bijzonder kwetsbaar.

Alhoewel iedereen destructieve emoties ervaart, betekent het nog niet dat deze 'emoties' onze natuurlijke staat van zijn, zijn. Ze komen op: afhankelijk vann onze omstandigheden , rode knoppen en aangeleerde gewoonten. Elke emotie is een proces dat door automatische taxatie, in milliseconden beïnvloedt door ons evolutionair en persoonlijk verleden.

In de taxatie voelen we dat we iets belangrijks moeten beschermen ('ik') waardoor een set van fysiologische verandering optreedt, wat uiteindelijk zichtbaar wordt in ons gedrag. Emoties coordineren diverse responssystemen.

Emoties zijn uitingen onder invloed van onze geest, die van buitenaf komen. Deze geest is wel gemanipuleerd door de buitenwereld - door het verleden  en/of door het huidige moment. Denk daarover na.

De geest functioneert zo dus als een filter op de werkelijkheid. En omdat de geest een overlevingsmechanisme is, is de geest vaak onbetrouwbaar en vaak angstig  en kan de geest maar met moeite de zuiverheid van de werkelijkheid benaderen. De sterke negatieve en positieve emoties, de welbekende achtbaangevoelens, hebben zo zijn oorzaak in de slecht werkende onzuivere filter van onze geest.

Angst is vaak onze drijfveer voor bepaald destructief gedrag. De grootste angst is om onszelf te verliezen, in de dood of in de liefde. We zijn vaak bang voor de dood en bang voor de liefde en daarom durven we ons niet over te geven, Dit is gekoppeld aan het idee onvervuld door het leven te gaan.

Als we boos zijnof verdrietig, lijkt het erop alsof we deze emoties niet kunnen  beheersen; alsof de emotie ons overneemt  en we machteloos zijn. Het lijkt erop alsof we niet kunnen 'ingrijpen' : met onze bewuste geest kunnen we dat wel degelijk. We voelen een emotie opkomen, juist op dit moment kunnen we met onze bewuste geest een andere keus maken. Als we in staat zijn elke emotie gewaar te worden, des te sneller zal de emotie weer verdwijnen.

We moeten de emotie dus zelf 'aanpakken' en niet negeren, onderdrukken of projecteren op de ander. Je kunt je in stilte afvragen waar je de emotie voelt, of het een kleur heeft, of het verandert in kracht of niet. Dit vergt uiteraard oefening. Oefenen om gezonde gewoontes, aan te leren. Naast het gewaarworden van je destructieve  emotie, bestaat er ook altijd een tegengif voor elke emotie.

Het is namelijk onmogelijk om dankbaar en boos tegelijkertijd te zijn. Elke emotie bezit dus informatie als je er naar durft te luisteren. Als jij jaloers bent, kun je als tegengif een eigenschap in jezelf  gaan ontwikkelen om de ander iets te gunnen. Een andere manier om destructieve emoties te reguleren is om ze te kanaliseren. Zo zijn er mensen die vanuit boosheid gaan schilderen of sporten. Zo kanaliseer jij je emotie.

Waar je ook voor kiest, het resultaat is dat we ons steeds minder gaan identificeren met onze destructieve emoties. En als je lang genoeg oefent, kom je uiteindelijk tot de ontdekking dat je steeds  minder destructieve emoties ervaart. Je hebt een mooie transformatie meegemaakt.